Conservation Status MCQ Quiz in मराठी - Objective Question with Answer for Conservation Status - मोफत PDF डाउनलोड करा
Last updated on Jul 1, 2025
Latest Conservation Status MCQ Objective Questions
Conservation Status Question 1:
खालीलपैकी कोणता पक्षी अतिशय चिंताजनक (critically endangered) प्रजातींपैकी एक आहे?
Answer (Detailed Solution Below)
Conservation Status Question 1 Detailed Solution
संकल्पना:
- IUCN, आंतरराष्ट्रीय निसर्ग संवर्धन संघ, ज्याची स्थापना 5 ऑक्टोबर 1948 रोजी झाली होती.
- IUCN ची असुरक्षित प्रजातींची लाल यादी 1964 मध्ये स्थापित झाली होती.
- हे जैविक प्रजातींच्या जागतिक संवर्धन स्थितीची जगातील सर्वात व्यापक सूची आहे.
स्पष्टीकरण:
मालढोक (Great Indian Bustard - GIB):
- माळढोक (GIB), राजस्थानाचा राज्य पक्षी आहे.
- हा भारतातील अतिशय चिंताजनक (critically endangered) श्रेणीतील पक्षी मानला जातो.
- त्यांना मूळ गवताळ प्रदेशातील प्रजाती मानले जाते, जे गवताळ प्रदेशाच्या पर्यावरणाचे आरोग्य दर्शविते.
- त्यांची संख्या मुख्यतः राजस्थान आणि गुजरातमध्ये मर्यादित आहे.
- महाराष्ट्र, कर्नाटक आणि आंध्रप्रदेशात कमी संख्येने आढळतात.
- विद्युत पारेषण वाहिन्यांशी होणारी धडक/विद्युतदहन, शिकार (पाकिस्तानात अजूनही प्रचलित आहे), अधिवास नुकसान आणि व्यापक कृषी विस्ताराचा परिणामी बदल इत्यादीमुळे हे पक्षी सतत धोक्यात आहे.
- भारतात अतिपर्जन्याच्या काळात आणि पक्ष्यांच्या प्रजनन हंगामात मोठ्या प्रमाणात टोळ, रातकिडा आणि भुंग्यासारखे कीटक त्यांच्या आहाराचा मोठा भाग बनतात.
- बिया (गहू आणि भुईमग सह), याउलट, वर्षातील सर्वात थंड आणि कोरड्या महिन्यांत आहाराचा सर्वात मोठा भाग बनवतात.
Important Points संरक्षण स्थिती:
- आंतरराष्ट्रीय निसर्ग संवर्धन संघटना, लाल यादी: अतिशय चिंताजनक (Critically Endangered).
- चिंताजनक प्रजाती असलेल्या वन्य प्राणी आणि वनस्पतीसंबंधित आंतरराष्ट्रीय व्यापारावरील करार (CITES): परिशिष्ट १
- स्थलांतरित प्रजातींवरील करार (CMS): परिशिष्ट I
- वन्यजीव (संरक्षण) अधिनियम, 1972: अनुसूची I
अशाप्रकारे, माळढोक ही अतिशय चिंताजनक प्रजातींपैकी एक आहे.
Additional Information
IUCN चे काही टॅग:
| वर्गीकरण (IUNC स्थिती) | व्याख्या | उदाहरणे |
| नामशेष (Extinct किंवा EX) | प्रजातीचा एकही जिवंत सदस्य नाही |
गुलाबी डोक्याचे बदक, भारतीय गोरु |
| जंगलातून नामशेष (Extinct in the Wild किंवा EW) | केवळ प्राणीसंग्रहालयात किंवा त्यांच्या मूळ निवासस्थानापासून वेगळ्या एखाद्या कृत्रिम ठिकाणी जिवंत आहेत |
अलागोस कुरॅसो, बेलोरिबिट्सा |
| अतिशय चिंताजनक (Critically Endangered किंवा CR) | प्रजात जंगलांमधून नामशेष होण्याचा अतिशय मोठा धोका आहे |
क्रॉस रिव्हर गोरिल्ला, ईस्टर्न लो लँड गोरिल्ला, हॉक्सबिल, कासव, सुसर |
| चिंताजनक (Endangered किंवा EN) | प्रजात जंगलांमधून नामशेष होण्याचा धोका आहे |
पिग्मी हॉग, नॉर्दन राईट व्हेल, द व्हाकिटा, अमूर, बिबट्या, सिंह पुच्छ मकाक |
| असुरक्षित (Vulnerable किंवा VU) | प्रजात जंगलांमध्ये चिंताजनक व्हायची शक्यता आहे |
निलगिरी मार्टेन, निलगिरी लँगूर, मार्बल केट |
| निकट-असुरक्षित (Near Threatened किंवा NT) | प्रजात जवळच्या भविष्यात चिंताजनक व्हायची शक्यता आहे |
प्रझेव्हल्स्कीचा घोडा, हंपबॅक व्हेल |
| मुबलक (Least Concern किंवा LC) | खूप कमी धोका |
हार्प सील, जिराफ |
Top Conservation Status MCQ Objective Questions
Conservation Status Question 2:
खालीलपैकी कोणता पक्षी अतिशय चिंताजनक (critically endangered) प्रजातींपैकी एक आहे?
Answer (Detailed Solution Below)
Conservation Status Question 2 Detailed Solution
संकल्पना:
- IUCN, आंतरराष्ट्रीय निसर्ग संवर्धन संघ, ज्याची स्थापना 5 ऑक्टोबर 1948 रोजी झाली होती.
- IUCN ची असुरक्षित प्रजातींची लाल यादी 1964 मध्ये स्थापित झाली होती.
- हे जैविक प्रजातींच्या जागतिक संवर्धन स्थितीची जगातील सर्वात व्यापक सूची आहे.
स्पष्टीकरण:
मालढोक (Great Indian Bustard - GIB):
- माळढोक (GIB), राजस्थानाचा राज्य पक्षी आहे.
- हा भारतातील अतिशय चिंताजनक (critically endangered) श्रेणीतील पक्षी मानला जातो.
- त्यांना मूळ गवताळ प्रदेशातील प्रजाती मानले जाते, जे गवताळ प्रदेशाच्या पर्यावरणाचे आरोग्य दर्शविते.
- त्यांची संख्या मुख्यतः राजस्थान आणि गुजरातमध्ये मर्यादित आहे.
- महाराष्ट्र, कर्नाटक आणि आंध्रप्रदेशात कमी संख्येने आढळतात.
- विद्युत पारेषण वाहिन्यांशी होणारी धडक/विद्युतदहन, शिकार (पाकिस्तानात अजूनही प्रचलित आहे), अधिवास नुकसान आणि व्यापक कृषी विस्ताराचा परिणामी बदल इत्यादीमुळे हे पक्षी सतत धोक्यात आहे.
- भारतात अतिपर्जन्याच्या काळात आणि पक्ष्यांच्या प्रजनन हंगामात मोठ्या प्रमाणात टोळ, रातकिडा आणि भुंग्यासारखे कीटक त्यांच्या आहाराचा मोठा भाग बनतात.
- बिया (गहू आणि भुईमग सह), याउलट, वर्षातील सर्वात थंड आणि कोरड्या महिन्यांत आहाराचा सर्वात मोठा भाग बनवतात.
Important Points संरक्षण स्थिती:
- आंतरराष्ट्रीय निसर्ग संवर्धन संघटना, लाल यादी: अतिशय चिंताजनक (Critically Endangered).
- चिंताजनक प्रजाती असलेल्या वन्य प्राणी आणि वनस्पतीसंबंधित आंतरराष्ट्रीय व्यापारावरील करार (CITES): परिशिष्ट १
- स्थलांतरित प्रजातींवरील करार (CMS): परिशिष्ट I
- वन्यजीव (संरक्षण) अधिनियम, 1972: अनुसूची I
अशाप्रकारे, माळढोक ही अतिशय चिंताजनक प्रजातींपैकी एक आहे.
Additional Information
IUCN चे काही टॅग:
| वर्गीकरण (IUNC स्थिती) | व्याख्या | उदाहरणे |
| नामशेष (Extinct किंवा EX) | प्रजातीचा एकही जिवंत सदस्य नाही |
गुलाबी डोक्याचे बदक, भारतीय गोरु |
| जंगलातून नामशेष (Extinct in the Wild किंवा EW) | केवळ प्राणीसंग्रहालयात किंवा त्यांच्या मूळ निवासस्थानापासून वेगळ्या एखाद्या कृत्रिम ठिकाणी जिवंत आहेत |
अलागोस कुरॅसो, बेलोरिबिट्सा |
| अतिशय चिंताजनक (Critically Endangered किंवा CR) | प्रजात जंगलांमधून नामशेष होण्याचा अतिशय मोठा धोका आहे |
क्रॉस रिव्हर गोरिल्ला, ईस्टर्न लो लँड गोरिल्ला, हॉक्सबिल, कासव, सुसर |
| चिंताजनक (Endangered किंवा EN) | प्रजात जंगलांमधून नामशेष होण्याचा धोका आहे |
पिग्मी हॉग, नॉर्दन राईट व्हेल, द व्हाकिटा, अमूर, बिबट्या, सिंह पुच्छ मकाक |
| असुरक्षित (Vulnerable किंवा VU) | प्रजात जंगलांमध्ये चिंताजनक व्हायची शक्यता आहे |
निलगिरी मार्टेन, निलगिरी लँगूर, मार्बल केट |
| निकट-असुरक्षित (Near Threatened किंवा NT) | प्रजात जवळच्या भविष्यात चिंताजनक व्हायची शक्यता आहे |
प्रझेव्हल्स्कीचा घोडा, हंपबॅक व्हेल |
| मुबलक (Least Concern किंवा LC) | खूप कमी धोका |
हार्प सील, जिराफ |