भारतीय राज्यघटनेत 'कल्याणकारी राज्या'चा आदर्श ______मध्ये अंतर्भूत आहे.

This question was previously asked in
UPSC Civil Services Exam (Prelims) GS Paper-I (Held On: 23 Aug, 2015)
View all UPSC Civil Services Papers >
  1. उद्देशिका
  2. राज्य धोरणाची निर्देशक तत्त्वे
  3. मूलभूत हक्क
  4. सातवी अनुसूची

Answer (Detailed Solution Below)

Option 2 : राज्य धोरणाची निर्देशक तत्त्वे
Free
Revise Complete Modern History in Minutes
10 Qs. 20 Marks 12 Mins

Detailed Solution

Download Solution PDF

राज्य धोरणाची निर्देशक तत्त्वे हे बरोबर उत्तर आहे.

  • कल्याणकारी राज्य ही सरकारची संकल्पना आहे जिथे राज्य आपल्या नागरिकांच्या आर्थिक आणि सामाजिक कल्याणाच्या संरक्षण आणि संवर्धनात महत्त्वाची भूमिका बजावते.
  • DPSP लोककल्याणकारी राज्याच्या आदर्शाला प्रोत्साहन देऊन लोकांच्या कल्याणाला प्रोत्साहन देण्यासाठी त्यांना निवारा, अन्न आणि वस्त्र यांसारख्या मूलभूत सुविधा पुरवतात.

Key Points 

  • राज्य धोरणाची निर्देशक तत्त्वे (DPSP) :
    • भारतीय राज्यघटनेच्या भाग-IV मधील अनुच्छेद 36-51 हे राज्य धोरणाच्या निर्देशक तत्त्वांशी(DPSP) संबंधित आहे.
    • ते आयर्लंडच्या संविधानातून घेतलेले आहेत.
    • कोणताही कायदा तयार करण्यासाठी ते सरकारला निर्देश म्हणून काम करतात.
    • ते 'सूचनांचे साधन' म्हणून काम करतात.

Additional Information 

  • प्रस्तावना :
    • प्रस्तावनेला संविधानाची प्रस्तावना म्हणून संबोधले जाऊ शकते कारण ते संपूर्ण संविधानावर प्रकाश टाकते.
    • प्रस्तावना हा घटनेचा आत्मा आहे कारण तो संविधानाचा भाग आहे.
    • प्रस्तावना संविधानाचा दुभाषी म्हणून काम करते.
    • राज्यघटनेच्या व्याख्येमध्ये जेव्हा जेव्हा शंका निर्माण होते तेव्हा प्रस्तावनेच्या प्रकाशात प्रकरणाचा निर्णय घेतला जातो.
  • मूलभूत हक्क :
    • भारतीय राज्यघटनेच्या भाग - III मधील अनुच्छेद 12-35 हे मूलभूत अधिकारांशी संबंधित आहेत.
    • कायद्याच्या न्यायालयात मूलभूत अधिकार लागू केले जातात.
    • भारतीय राज्यघटनेची सातवी अनुसूची केंद्र आणि राज्यांमधील अधिकार आणि कार्ये यांच्या वाटपाशी संबंधित आहे.

Latest UPSC Civil Services Updates

Last updated on Jun 28, 2025

-> UPSC Mains 2025 Exam Date is approaching! The Mains Exam will be conducted from 22 August, 2025 onwards over 05 days!

-> Check the Daily Headlines for 26th June UPSC Current Affairs.

-> UPSC Launched PRATIBHA Setu Portal to connect aspirants who did not make it to the final merit list of various UPSC Exams, with top-tier employers.

-> The UPSC CSE Prelims and IFS Prelims result has been released @upsc.gov.in on 11 June, 2025. Check UPSC Prelims Result 2025 and UPSC IFS Result 2025.

-> UPSC Launches New Online Portal upsconline.nic.in. Check OTR Registration Process.

-> Check UPSC Prelims 2025 Exam Analysis and UPSC Prelims 2025 Question Paper for GS Paper 1 & CSAT.

-> UPSC Exam Calendar 2026. UPSC CSE 2026 Notification will be released on 14 January, 2026. 

-> Calculate your Prelims score using the UPSC Marks Calculator.

-> Go through the UPSC Previous Year Papers and UPSC Civil Services Test Series to enhance your preparation

Hot Links: teen patti bliss teen patti 100 bonus teen patti stars teen patti royal