1859 च्या विद्रोहात बंगालच्या शेतकऱ्यांनी नीळ उत्पादन करण्यास नकार दिला, त्यास __________ म्हणून ओळखले जाते.

योग्य उत्तर नीळ विद्रोह आहे

Key Points

• ​नीळ विद्रोह 1859:
  • बंगालच्या नादिया जिल्ह्यातील गोविंदपूर गावात 1859 मध्ये उठाव सुरू झाला, जेथे दिगंबर बिस्वास आणि बिष्णू बिस्वास या दोन शेतकऱ्यांनी नीळ शेती करणे बंद केले.
  • हा विद्रोह ब्रिटीश बागायतदारांविरुद्ध होते ज्यांनी शेतकऱ्यांना अत्यंत प्रतिकूल अशा अटींखाली नीळ पिकवण्यास भाग पाडले होते.
  • त्यानंतर लाठियांशी संघर्ष आणि विद्रोह बंगालच्या अनेक भागात पसरले.
  • त्यांनी मध्यस्थी करणाऱ्या पोलिसांवर हल्ला केला.
  • याला प्रत्युत्तर म्हणून बागायतदारांनी भाडे वाढवून शेतकऱ्यांना बेदखल केले ज्यामुळे आणखी आंदोलने झाली.
  • एप्रिल 1860 मध्ये, नादिया आणि पबना जिल्ह्यांतील बारासात विभागातील सर्व शेतकरी संपावर गेले आणि त्यांनी नीळ पिकविण्यास नकार दिला.
  • शेतकऱ्यांचे नेतृत्व नादियाचे विश्वास बंधू, मालदाचे रफिक मंडल आणि पबना येथील कादर मोल्ला यांनी केले.
  • या विद्रोहाला अनेक जमीनदारांचा पाठिंबा मिळाला, विशेषत: नरेलचे रामरत्तन मलिक.
  • हा विद्रोह दडपण्यात आले आणि अनेक शेतकऱ्यांची सरकार आणि काही जमीनदारांनी कत्तल केली.
  • प्रेसनेही या विद्रोहाला पाठिंबा दिला आणि शेतकऱ्यांच्या दुरवस्थेचे चित्रण करण्यात आणि त्यांच्या कारणासाठी लढण्यात आपली भूमिका बजावली.
  • 1858-59 मध्ये दीनबंधू मित्र यांनी लिहिलेल्या निल दर्पण (द मिरर ऑफ इंडिगो) या नाटकाने शेतकऱ्यांची परिस्थिती अचूकपणे मांडली होती.
  • पुरेसा मोबदला न देता नीळ लागवड करण्यास शेतकऱ्यांना कसे भाग पाडले जाते हे यातून दिसून आले.
  • हे नाटक चर्चेचा मुद्दा बनले आणि बंगाली बुद्धीमंतांना नीळ विद्रोहाला पाठिंबा देण्याचे आवाहन केले.
  • रेव्हरंड जेम्स लाँग यास बंगालच्या गव्हर्नरचे सचिव डब्ल्यू. एस. सेटन-कार यांच्या अधिकारावर या नाटकाचे इंग्रजीत भाषांतर केले.
  • नाटकात खलनायक म्हणून वागणूक देणाऱ्यांनी रेव्हरंड लाँगवर मानहानीचा खटला चालवला, रेव्हरंड लाँगला दोषी ठरवण्यात आले आणि नुकसानभरपाई म्हणून 1000 रुपये आणि एक महिना तुरुंगवास भोगावा लागला.