बक्षी जगबंधूने ब्रिटीश भू-महसूल धोरणाविरुद्ध निषेध म्हणून पायका बंडाचे नेतृत्व कोणत्या वर्षी केले?

योग्य उत्तर 1817 आहे.

मुख्य मुद्दे

• 1817 च्या पायका बंडाचे नेतृत्व ओडिशातील खुर्दा राज्याचा लष्करी प्रमुख बक्षी जगबंधू बिद्याधर याने केले होते.
• हे ब्रिटीश ईस्ट इंडिया कंपनीच्या भू-महसूल धोरणांविरुद्ध एक महत्त्वपूर्ण उठाव होता, ज्यामुळे पायका आणि समाजाच्या इतर विभागांमध्ये मोठ्या प्रमाणात असंतोष निर्माण झाला.
• हे बंड खुर्दा येथे सुरू झाले आणि ओडिशाच्या इतर प्रदेशांमध्ये वेगाने पसरले, यात शेतकरी, जमीनदार आणि आदिवासी गटांचा विस्तृत सहभाग होता.
• ब्रिटिशांनी शोषणकारी कर लादले, पारंपारिक जमीन हक्कांमध्ये अडथळे आणले आणि अनेक जमीनदारांच्या वडिलोपार्जित मालमत्ता जप्त केल्या, ज्यामुळे बंडाला बळ मिळाले.
• ब्रिटिश प्रशासकीय सुधारणांमुळे खुर्दा राज्यातील त्यांची भूमिका दुर्लक्षित झाल्यामुळे ओडिशाचे पारंपारिक लष्करी दल असलेले पायका मुख्यत्वे प्रभावित झाले.

अतिरिक्त माहिती

• पायका कोण होते?
  • पायका हे ओडिशाचे पारंपारिक जमीनदार लष्करी दल होते, जे जमिनीच्या अनुदानाच्या बदल्यात खुर्दा राज्याच्या राजांना लष्करी सेवा देत असत.
  • त्यांची वडिलोपार्जित जमीन धारणा 'जागीर' म्हणून ओळखली जात होती, जी ब्रिटिशांनी रद्द करून त्यांना दारिद्र्यात ढकलले.
• ब्रिटिश महसूल धोरणांचा प्रभाव:
  • बंगाल आणि ओडिशाच्या काही भागांमध्ये कायमस्वरूपी बंदोबस्त सुरू केल्याने पारंपारिक कृषी व्यवस्था विस्कळीत झाली.
  • ब्रिटिशांनी जमिनी जप्त केल्या आणि नवीन जमीनदारांना लिलाव केल्या, ज्यामुळे पायका आणि स्थानिक जमीनदार दुरावले.
• बंडातील प्रमुख घटना:
  • हे बंड मार्च 1817 मध्ये सुरू झाले, ज्यात पायकांनी ब्रिटीश आस्थापनांवर हल्ला केला आणि सरकारी इमारती जाळल्या.
  • सप्टेंबर 1817 पर्यंत ते दडपले गेले, कारण ब्रिटिशांनी श्रेष्ठ लष्करी तंत्रज्ञान आणि प्रशासकीय उपाययोजना वापरल्या.
• पायका बंडाचा वारसा:
  • पायका बंड अनेकदा 1857 च्या भारताच्या पहिल्या स्वातंत्र्ययुद्धाची पूर्वसूचना मानले जाते.
  • 2017 मध्ये, भारत सरकारने बंडाच्या 200 व्या वर्धापन दिनानिमित्त त्याचा ऐतिहासिक महत्त्व मान्य करून स्मरणोत्सव साजरा केला.